Đằng sau quan hệ của Gaddafi và phương Tây


SGGP - Năm 2003, sau một thời gian dài căng thẳng trong quan hệ giữa Libya và các nước phương Tây, đặc biệt là Mỹ và Anh, bỗng nhiên Libya dịu giọng và bất ngờ hơn, Mỹ và Anh, Pháp tuyên bố bãi bỏ cấm vận Libya. Vì sao? Tạp chí Newsweek của Mỹ tuần trước có bài viết tiết lộ những bí mật đằng sau mối quan hệ giữa nhà lãnh đạo Libya Gaddafi và các nhà lãnh đạo phương Tây trong những năm gần đây.

Gương mặt nhà thuyết khách

Hồi tháng 12-2003, tại một căn phòng thuộc Câu lạc bộ Lữ khách (Câu lạc bộ Các quý ông) ở Luân Đôn, nơi từ thế kỷ 19 là điểm gặp gỡ ưa thích của giới tình báo quốc tế, trùm tình báo đầu bạc, có thái độ hòa nhã của Libya, Musa Kusa, đã gặp gỡ đại diện của các cơ quan tình báo Anh và Mỹ. Mục đích của họ là tìm kiếm một thỏa thuận để khôi phục lại sự ủng hộ của phương Tây đối với Tổng thống Libya Muammar Gaddafi.

Ông Kusa, hiện nay là Ngoại trưởng Libya, lấy bằng thạc sĩ tại Đại học Tổng hợp bang Michigan, Mỹ, hồi những năm 1970 và cả hai người con của ông ta sinh tại Mỹ, là công dân Mỹ. Một sĩ quan tình báo Mỹ từng quan hệ với Kusa nói: “Kusa chắc chắn phải hiểu cách làm việc của chúng ta”. Và ông ta đã hiểu.

Chính sự hiểu biết của Kusa về những cách làm việc của phương Tây đã khiến ông ta trở nên rất hiệu quả trong vai trò thuyết khách ở phương Tây. Danh sách những nhà lãnh đạo phương Tây mà Kusa đã thuyết phục ủng hộ và tạo thuận lợi cho Gaddafi là Tony Blair, Nicolas Sarkozy, Silvio Berlusconi, Gordon Brown và thậm chí cả George W.Bush.

Làm thế nào mà các nhà lãnh đạo này có thể đi đến kết cục là hợp tác với nhân vật đã từng bị phương Tây “đặt ngoài vòng pháp luật” hơn một thập kỷ? Tạp chí Newsweek tiết lộ: “Sự hòa giải của phương Tây với Gaddafi thậm chí đã gây bối rối cho những người như cựu Giám đốc CIA George Tenet, mà trong cuốn hồi ký của mình có tên là “Ở trung tâm của cơn bão”, đã gọi các cuộc thương lượng với Kusa là “minh chứng cho thế giới kỳ quái mà trong đó ông ta phải điều hành”.

Theo Tenet, CIA nghi ngờ ông Kusa đã chủ mưu vụ đánh bom chiếc máy bay Pan Am 103 của Mỹ trên bầu trời Lockerbie, Scotland năm 1988 làm 270 người thiệt mạng. Nhưng vào năm 2003, các cơ quan tình báo phương Tây rất hài lòng trước những đề xuất của Kusa khi họ ngồi với nhau tại Câu lạc bộ Lữ khách và họ đã giúp các nhà lãnh đạo phương Tây cũng hài lòng như thế.

Ông Gaddafi đã từng đóng vai trò chủ động trong mối quan hệ với các nhà lãnh đạo phương Tây? (Biếm họa của Newsweek).

Những thỏa thuận béo bở

Đó là một thỏa thuận mà không ai trong số họ có thể từ chối. Theo thỏa thuận này, những mỏ dầu của Libya sẽ được mở cửa hoàn toàn cho phương Tây, đồng thời các ngân hàng, công ty châu Âu có thể nối lại việc khai thác những nguồn lợi ở Libya và Gaddafi sẽ công khai từ bỏ chương trình phát triển hạt nhân của Libya. Đồng thời với cuộc xâm lược Iraq để truy tìm những vũ khí hủy diệt hàng loạt vốn không tồn tại, chính quyền Bush lúc đó có thể yên tâm rằng ít nhất ở Libya, những nỗ lực của họ đang mang lại kết quả.

Chiến dịch phục hồi sự ủng hộ dành cho Gaddafi mà Kusa thực hiện chủ yếu dựa vào sự thèm khát của phương Tây đối với nguồn dầu lửa và tiền mặt của Libya nhưng ngoài ra, ông cũng sử dụng đến các đòn bẩy khác. Một số nhà lãnh đạo Bắc Phi, mà giờ đây Mỹ gọi là nhà độc tài, là những đối tượng có khả năng giúp thu thập thông tin tình báo về Al Qaeda, như Gaddafi đã làm cho Bush và có thể dùng vũ lực để ngăn chặn dòng người nhập cư trái phép băng ngang Địa Trung Hải để đến Italia, như Gaddafi đã làm cho Berlusconi.

Chế độ Gaddafi cũng đã đưa ra những đề nghị hào phóng: Đền bù 10 triệu USD cho mỗi gia đình có người thân bị thiệt mạng trong vụ Lockerbie; giao những đối tượng bị buộc tội tiến hành vụ Lockerbie ra xét xử ở Hà Lan. Và khi điều đó vẫn chưa đủ để có được sự chấp nhận hoàn toàn của Washington, họ lại đề nghị một thỏa thuận liên quan đến vấn đề hạt nhân. Libya đã cử Saif al-Islam, một trong số những con trai của Gaddafi làm người phát ngôn không chính thức của họ. Saif al-Islam, được đào tạo ở Anh, là một người có vẻ khá lôi cuốn.

Chiến lược này đã rất có tác dụng đối với tất cả các bên cho mãi đến gần đây. Theo Newsweek, các công ty dầu khí quốc tế đã được hưởng lợi. Công ty Occidental của Mỹ đã giành được nhiều thị phần ở Libya hơn bất cứ công ty nào khác. Nhưng những công ty giành thắng lợi lớn lại chính là BP của Anh và Tập đoàn dầu khí quốc gia ENI của Italia. Italia lâu nay mua khoảng 80% dầu lửa và khí đốt của Libya và Thủ tướng Berlusconi đã nồng nhiệt chào đón Gaddafi trong 11 chuyến thăm chính thức của ông này đến Roma.

Về phía Libya, việc bình thường hóa quan hệ với phương Tây đã giúp quỹ đầu tư thuộc kiểm soát nhà nước, gọi là Cơ quan đầu tư Libya, mua lại cổ phần trong tất cả các lĩnh vực, từ cổ phần của Pearson plc, cơ quan truyền thông Financial Times và The Economist của Anh, cho đến những ngân hàng lớn của quốc tế và thậm chí là cả cổ phần trong đội bóng Juventus ở Italia.

Những tiết lộ “nóng

Có một trong những tiết lộ khá “nóng” liên quan đến Tổng thống Pháp Sarkozy và chi tiết về cuộc đàm phán giải thoát 5 y tá người Bungari và một bác sĩ Palestine do Pháp làm trung gian hòa giải. Những người này đã bị giam trong 8 năm cho đến thời điểm đó và đã bị tuyên án tử hình do bị cáo buộc đã cố ý truyền virus HIV cho hơn 400 trẻ em Libya.

Saif giải thích rằng Tổng thống Sarkozy đã nỗ lực để giành lấy sự tự do cho những người này bằng những khoản thanh toán tiền mặt, nhiều cơ sở y tế, một lò phản ứng hạt nhân, một mỏ khai thác urani và nhiều thiết bị quân sự khác là một phần cho thỏa thuận trọn gói này. Còn báo chí Pháp tiết lộ, sở dĩ ông Sarkozy quyết giải thoát các y bác sĩ này là vì muốn lấy uy tín ngay sau đắc cử.

Nhưng khoảnh khắc thực sự quan trọng lại xảy ra vào năm 2009. Abdelbaset al-Megrahi, sĩ quan tình báo Libya duy nhất bị kết án trong vụ Lockerbie, lúc đó đang thụ án tù chung thân ở Scotland nhưng đã được chẩn đoán là bị ung thư tuyến tiền liệt ở giai đoạn cuối và có khả năng chỉ còn sống được thêm 3 tháng.

Phía Libya khi đó đã dọa ngừng một hợp đồng dầu khí quan trọng với BP (nơi Ngài Mark Allen làm việc), khiến chính phủ của Thủ tướng Anh Gordon Brown lúc bấy giờ hiểu rằng Libya muốn những tù nhân của họ được hồi hương.

Khi Megrahi được trả về Tripoli, đối tượng này đã được chào đón như một vị anh hùng. Và hợp đồng trị giá 900 triệu USD của BP đã được an toàn. Saif đã không hề che giấu thỏa thuận chuộc người này. Ông ta nói, vấn đề trả tự do cho Megrahi luôn đặt ở trên bàn. Tuy vai trò của Kusa trong vụ phóng thích Megrahi, người từng là điệp viên của Kusa không rõ ràng nhưng sau khi Megrahi được tự do, Kusa đã được thăng chức vào năm 2009 và trở thành ngoại trưởng.

Trong những tuần đầu tiên của làn sóng nổi dậy ở Libya, Kusa vẫn trả lời các cuộc gọi của Ngoại trưởng Anh William Hague và một số nhân vật khác. Nhưng theo Bộ Ngoại giao Mỹ, Kusa hiện đã ngừng trả lời điện thoại. Liệu ông ta đã từ bỏ, hay lại quay vào trong bóng tối, nơi ông ta luôn hoạt động một cách có hiệu quả nhất? Liệu người Mỹ và châu Âu vẫn còn muốn nói chuyện với Kusa?

Một manh mối được đưa ra là nhiều tài sản từ hàng chục người thân của Gaddafi và những nhân vật thân tín của nhà lãnh đạo Libya này đã bị Bộ Tài chính Mỹ phong tỏa, nhưng trong số này không có Kusa. Với việc giúp Gaddafi tồn tại trong một thời gian quá lâu, với việc giúp mang lại những món lợi nhuận khổng lồ cho phương Tây ở Libya, Kusa cuối cùng có lẽ đã đạt được một thỏa thuận cho chính bản thân ông.

Việt Khoa (Theo Sài Gòn Giải Phóng)

Nhận bài viết mới qua E-mail:
*Vui lòng click vào Link được gửi vào hộp thư của bạn để xác nhận*

Đăng Nhận xét của bạn!

Bạn có thể để lại nhận xét của mình và tuân thủ theo các nguyên tắc sau:
» Nội dung nhận xét phải nghiêm túc, không dung tục và không Spam.
» Bạn có thể sử dụng các tài khoản: Google, WordPress, AIM, Liveournal ... để viết nhận xét.
» Nếu không có tài khoản, bạn vẫn có thể viết nhận xét bằng cách chọn hồ sơ là Tên/URL hay Ẩn danh.
Vui lòng gõ tiếng Việt có dấu.

 
Đối tác | Phong thuy | Tài Chính - Kế Toán | Truyện Tranh Online | Code1k.com | Movang.info | Quần Áo Rẻ Đẹp | 123 Mua Nhanh | SucManhSEO™ | Dịch Thuật Việt |

Hot Defence | ©2008 - 2010 All Rights Reserved by Khanh Nguyen | Website được xây dựng trên nền Blogspot | Xem tốt nhất trên trình duyệt FireFox.

Xin liên hệ Khanh Nguyen qua số ĐT: 016.93.94.95.96
Lượt khách : xxxxx Lượt truy cập : xxxxx
Đầu trang
Giữa trang
Cuối trang